فقه و زندگی-حکم تشرف به حج یا عمره

فقه و زندگی

حکم تشرف به حج یا عمره مستحبی برای زن باردار یا شیرده

اگر برای خانم باردار یا شیردهی که طفلش فقط از شیر مادر تغذیه می کند، امکان حج یا عمره مستحبی فراهم گردد و معلوم نیست در آینده چنین توفیقی حاصل شود، تکلیف چیست؟*

آیت الله بهجت(ره)؛ اگر برای حفظ آن طفل ناچار است بر ماندن، نباید به آن سفر برود؛ حتی برای حج واجب هم باشد، باید آن را تأخیر بیندازد.

آیت الله تبریزی(ره)؛ چنانچه رفتن به حج در حال بارداری برای خودش یا حمل ضرر دارد و یا جدا کردن طفل شیرخوار از خود برای طفل ضرر دارد، در این صورت حج یا عمره فعلاً بر او مستحب نیست.

آیت الله خامنه ای(مد)؛ اگر ترک شیر دادن موجب ضرر معتنابهی برای بچه نباشد، اقدام به سفر مذکور منع شرعی ندارد.

آیت الله سیستانی(مد)؛ مخیر است و اگر خوف بر سلامت بچه باشد و راه دیگری برای حفظ او نیست بماند و از بچه مراقبت کند.

آیت الله فاضل لنکرانی(ره)؛ چون مستحب است، اختیار با خود خانم است.

آیت الله مکارم شیرازی(مد)؛ هرگاه ضرر یا خوف ضرر نباشد از فرصت استفاده می کند.

آیت الله نوری همدانی(مد)؛ در حج واجب، اگر خطری برای حمل یا نوزاد وجود نداشته باشد، باید به حج برود و عمره را نیز اگر خطری متوجه آنان نباشد، می تواند انجام دهد.[1]
 
تکلیف زن باردار پس از استقرار حج

الف) اگر خانم بارداری مستطیع شود یا حج بر او مستقر شده باشد، تکلیف او چیست؟ ب) اگر تشرف به حج برای او ضرر داشته و مشرف شده باشد، آیا حج او کفایت از حجت الاسلام می کند؟

آیت الله بهجت(ره)؛ اصل حج که بر او ضرر ندارد و باید به حج برود و هرچه از اعمال را ولو به نحو عمل مضطر نتوانست به جا آورد، نائب بگیرد.

آیت الله خامنه ای(مد)؛ الف) نفس باردار بودن مانع از حج نیست مگر آنکه با وجود حمل، متمکن از انجام مناسک حج نباشد و یا برای او حرجی باشد؛ که در این صورت مستطیع نیست. ولی اگر قبلاً بر او مستقر شده باشد باید پس از وضع حمل به حج برود. ب) اگر غیر مستطیع حج به جا آورد کفایت از حجت الاسلام نمی کند.

آیت الله سیستانی(مد)؛ الف) همان جواب (اگر انجام حج ضرری یا حرجی نباشد باید برود). ب) اگر خود اعمال ضرری نباشد کفایت می کند.

آیت الله فاضل لنکرانی(ره)؛ الف) اگر بتواند به هر صورت به حج برود باید برود، اما اگر نتواند برود یعنی رفتن مستلزم مرگ جنین باشد یا موجب عسر و حرج شدید او باشد مستطیع نیست و وظیفه ای ندارد. ب) خیر، کفایت از حجت الاسلام نمی کند.

آیت الله مکارم شیرازی(مد)؛ الف) در صورتی که برای سلامتی خود یا حملش ضرر نداشته باشد، باید به حج مشرف شود و اگر ضرر دارد به زمان بعد موکول کند. ب) کار خلافی کرده ولی کفایت از حجت الاسلام می کند، مشروط بر اینکه اعمال ضرری نداشته باشد؛ بلکه نفس مسافرت ضرر داشته باشد.

آیت الله نوری همدانی(مد)؛ الف) اگر انجام حج برای خود یا جنین ضرر داشته باید آن را تأخیر بیندازد. ب) اگر با آگاهی بوده است کفایت آن از حجت الاسلام اشکال دارد.[2]
 
تکلیف زن شیرده پس از استقرار حج

الف ) اگر خانم شیردهی که طفلش فقط از شیر مادر تغذیه می کند مستطیع شود، وظیفه اش چیست؟ ب) اگر تشرف او به حج برای بچه ضرر داشته و مشرف شده، آیا حج او کفایت از حجت الاسلام می کند؟

آیت الله بهجت(ره)؛ اگر ممکن است به زن شیرده دیگری دهد، باید حج خود با به جا آورد و اگر این امکان نباشد باید حج را به تأخیر اندازد؛ ولی اگر باز هم رفت، ظاهراً از حجت الاسلام کفایت می کند.

آیت الله خامنه ای(مد)؛ الف) اگر حج برای مادر حرجی باشد مثل آنکه، کسی که به جای مادر به بچه شیر بدهد و او را نگهداری کند پیدا نشود در این صورت بر مادر حج واجب نیست، ولی اگر قبلاً حج بر او مستقر شده باید پس از رفع حرج در اولین زمانِ ممکن برای انجام حج اقدام نماید. ب) اگر غیر مستطیع حج به جا آورد کفایت از حجت الاسلام نمی کند.

آیت الله سیستانی(مد)؛ الف) اگر انجام حج ضرری یا حرجی نباشد باید برود. ب) کفایت می کند.

آیت الله فاضل لنکرانی(ره)؛ الف) اگر بتواند برای کودک پرستار پیدا کند ـ اگرچه با مشکلات معمولی و قابل تحمل و پرداخت اجرت باشد ـ یا بتواند او را همراه خود ببرد و سایر شرایط وجود داشته باشد باید به حج برود. اما اگر نگهداری کودک توسط دیگری مستلزم عسر و حرج یا بیماری کودک باشد یا همراه بردن کودک مستلزم عسر و حرج باشد، فعلاً این زن مستطیع نیست و اگر قبل از نام نویسی حج بر او مستقر نشده وظیفه ای ندارد. ب) خیر در فرض سؤال مستطیع نبوده و حج او کفایت از حجت الاسلام نمی کند.

آیت الله مکارم شیرازی(مد)؛ الف) در صورتی که امکان همراهی کودکش باشد باید به حج برود و در غیر این صورت حج بر او واجب نیست. ب) خالی از اشکال نیست.

آیت الله نوری همدانی(مد)؛ الف) در فرض سؤال، در صورتی که در غیاب مادر خطری نوزاد را تهدید نمی کند باید حج را انجام دهد. ب) در صورت عدم آگاهی حج وی صحیح است. [3]

 

پی نوشت:

مسائل مبتلی به در حج و استفتائات جدید، واحد پاسخ به سؤالات جامعه الزهراء(س)، ج 1، ص 73 ـ 66.

[1]. با استفاده از استفتائات موجود در واحد پاسخ به سؤالات جامعه الزهراء(س).

[2]. همان.

[3]. همان.

منبع : پایگاه اطلاع رسانی حوزه