اموال و فرزندانتان وسیله آزمایش شما هستند

اموال و فرزندانتان وسیله آزمایش شما هستند

برای خواندن لطفا به ادامه مطلب بروید

اموال و فرزندانتان وسیله آزمایش شما هستند

آیه

وَ اعْلَمُوا أَنَّما أَمْوالُکمْ وَ أَوْلادُکمْ فِتْنَةٌ وَ أَنَّ اللَّهَ عِنْدَهُ أَجْرٌ عَظِیمٌ [1]

ترجمه

و بدانید که اموال و فرزندانتان آزمایشی (برای شما) هستند و البتّه نزد خداوند (برای کسانی که از عهدۀآزمایش برآیند)، پاداشی بزرگ است.
نکته ها:

محور بسیاری از لغزش های انسان و ریشۀبسیاری از گناهان از قبیل: معاملات حرام، احتکار، دروغ، کم فروشی، ترک انفاق، ندادن خمس وزکات، حرص و کارشکنی و سوگندهای دروغ و تضییع حقوق مردم، گریز از میدان جنگ، ترک هجرت و جهاد و. . . ، علاقه به مال و فرزند است. پس اینها عامل امتحان و لغزشند، آن گونه که ابولبابه را (آیه قبل) به لغزش کشید و برای حفظ مال و فرزندان خود، به همکاری با دشمن وادار کرد.

کسانی که از مدینه به ابوسفیان خبر دادند که مسلمانان برای تصاحب کاروان تجارتی آنان نیرو بسیج کرده اند، از مهاجرانی بودند که در مکه مال و فرزندی داشتند. [2]

قرآن با تعبیرات مختلفی به فتنه بودن مال و فرزند و دل نبستن به آنها و امکان انحراف به واسطۀآنها هشدار داده است، از جمله:

الف: امکان شرکت شیطان در مال و فرزند انسان. «شارِکهُمْ فِی الْأَمْوالِ وَ الْأَوْلادِ»[3]

ب: افزون خواهی در مال و فرزند و آثار منفی آن. «تَکاثُرٌ فِی الْأَمْوالِ وَ الْأَوْلادِ»[4]

ج: بازدارندگی فرزند و مال از یاد خدا. «لا تُلْهِکمْ أَمْوالُکمْ وَ لا أَوْلادُکمْ عَنْ ذِکرِ اللَّهِ»[5]

د: نجات بخش نبودن اموال و اولاد در قیامت. «لَنْ تُغْنِی عَنْهُمْ أَمْوالُهُمْ وَ لا أَوْلادُهُمْ»[6]

در آیه نکاتی به چشم می خورد که نشان می دهد آزمایش مال وفرزند بسیار سخت و جدّی و پیروز شدن در آن بسیار مهم است، اوّلًا: آیه با جملۀ«وَ اعْلَمُوا» آغاز شده که هشدار است. ثانیاً کلمۀ«أَنَّما» نشان می دهد که آزمایش با مال وفرزند چون و چرا ندارد و حتمی است. ثالثاً خود مال وفرزند فتنه شمرده شده اند، نه آنکه وسیله آزمایش وفتنه باشند. [7]

حضرت علی علیه السلام فرمودند: «لا یقولنّ احدکم الّلهم انّی اعوذ بک من الفتنة لانّه لیس احد الّا و هو مشتمل علی فتنة»، هیچ کس دوری از فتنه و آزمایش را نخواهد، زیرا همۀمردم بدون استثنا دچار آن می شوند، بلکه دوری از لغزش و انحراف در آزمایشها را از خدا درخواست کند. آنگاه حضرت دربارۀعلّت و فلسفۀامتحان های الهی فرمود: «تا راضی از ناراضی مشخص شود و عوامل سعادت و شقاوت هرکس در اعمال او مشخص گردد». [8]
پیام ها:

1- علاقۀافراطی به مال و فرزند، انسان را به خیانت می کشد. لا تَخُونُوا. . . وَ اعْلَمُوا. . . و حتّی گاهی موجب دست برداشتن از اصول انسانی و دینی (امانت و ادای امانت) می شود. (با توجّه به شأن نزول آیه قبل)

2- مال و فرزند می توانند دو دام فریبنده باشند. «أَنَّما أَمْوالُکمْ وَ أَوْلادُکمْ فِتْنَةٌ»

3- توجّه به پاداش بزرگ الهی، از اسباب دل کندن از دنیا و ترک خیانت است. «أَنَّ اللَّهَ عِنْدَهُ أَجْرٌ عَظِیمٌ»

4- مال وفرزند با تمام جاذبه هایی که دارند، در مقایسه با الطاف وپاداش های الهی ناچیز هستند. (در برابر «أَمْوالُکمْ وَ أَوْلادُکمْ»، عبارت «أَجْرٌ عَظِیمٌ» آمده است)[9] [10]

پی نوشت ها

[1] سوره أنفال، آیه 28

[2]  تفسیر المیزان.

[3]  اسراء، 64.

[4]  حدید، 20.

[5]  منافقون، 9.

[6] آل‏عمران، 10.

[7] تفسیر راهنما.

[8]  نهج‏البلاغه، حکمت 93.

[9] اکنون که این سطرها را مى‏نویسم، شب عاشوراى حسینى است که امام حسین علیه السلام همه چیز خود را در یک روز با خدا معامله کرد و داغ‏هایى دید که هر یک به تنهایى کافى است تا انسانى را از پا در آورد، ولى آنچه امام را در برابر تمام حوادث استوار کرد این بود که آنها را در برابر خداوند ناچیز دید. حتّى وقتى کودک شش ماهه‏اش را در برابرش شهید کردند، فرمود:« همین که خداوند ناظر بر این صحنه است، مرا کافى است». وحضرت زینب علیها السلام عصر عاشورا که بدن قطعه قطعه شده برادرش امام‏حسین علیه السلام را دید فرمود:« خداوندا! این قلیل را از ما قبول کن». و در مجلس یزید نیز فرمود:« آنچه در کربلا دیدم، جز جمیل و زیبایى از خداوند چیزى نبود».

آرى، با ایمان به کم بودن و عارضى بودن دنیا و ایمان به بزرگى و اجر عظیم نزد خداوند، مى‏توان با سخت‏ترین حوادث مقابله کرد.

[10] محسن قرائتى، تفسیر نور، 10جلد، مرکز فرهنگى درسهایى از قرآن - تهران، چاپ: 4، 1389.


منبع : پایگاه اطلاع رسانی حوزه